parafia
Historia parafii Niepokalanego Poczęcia NMP w Harmężach
diecezja: bielsko-żywiecka
Decyzję o założeniu domu klasztornego na ziemi oświęcimskiej podjęła w 1986 roku Kapituła Prowincji św. Antoniego i bł. Jakuba Strzemię Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych (Franciszkanów) przy aprobacie i poparciu generała Zakonu o. Lanfranco Serriniego. Ówczesny prowincjał o. Feliks Stasica podjął intensywne starania, by ideę tę zrealizować. Uzyskał akceptacje projektu ze strony kard. Franciszka Macharskiego oraz obietnicę wparcia finansowego dla jego realizacji od o. Lanfranco Serriniego. Po ustaleniach z Kurią Metropolitalną w Krakowie, pracę duszpasterską w parafii Brzezinka od jesieni 1987 roku podjęło i prowadziło przez dwa lata, razem z tamtejszym proboszczem dwóch franciszkanów.
W lipcu 1987 roku Prowincja kupiła w Harmężach działkę (1,25 ha), na której znajdował się wówczas jedynie mały drewniany domek. Później teren ten powiększono, kupując sąsiednie działki oraz w 1989 roku murowany dom mieszkalny, usytuowany po przeciwnej stronie obecnej posesji.
Uchwałę o budowie w Harmężach domu zakonnego i urządzenia w nim Centrum św. Maksymiliana powzięła Kapituła Prowincjalna w roku 1989. Po przeprowadzeniu koniecznych adaptacji w domu murowanym, we wrześniu 1989 r. zamieszkało w nim trzech franciszkanów. Natomiast drewniany dom przerobiono na prowizoryczną kaplicę, która 10 listopada 1989 roku została poświęcona przez bpa Kazimierza Górnego. 17 lutego 1990 roku w Harmężach został erygowany klasztor pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia NMP, a w sierpniu tego samego roku poświęcono krzyż i plac pod budowę kościoła. W dniu 12 października 1990 roku kard. F. Macharski wydał dekret o erygowaniu z dniem 20 października 1990 roku parafii pod wezwaniem Matki Bożej Niepokalanej w Harmężach i powierzenia na stałe Zakonowi Franciszkanów. Pierwszym proboszczem został o. Stanisław Sikora.
Prace przy budowie dwupoziomowego kościoła rozpoczęto 3 września 1990 roku i doprowadzono do stanu, który umożliwił na Boże Narodzenie 1990 roku odprawienie Pasterki.
27 listopada 1990 roku gwardian klasztoru w Niepokalanowie o. Paulin Sotowski przekazał klasztorowi w Harmężach figurkę Matki Bożej Niepokalanej, wykonaną przez rzeźbiarza z Poronina – Bolesława Kupca, który jako więzień obozu Auschwitz (nr 792) ofiarował ją ks. Władysławowi Grohsowi, ówczesnemu wikaremu parafii Wniebowzięcia NMP w Oświęcimiu. Figurkę tę po śmierci ks. Grohsa (w Wieliczce) przekazano do Niepokalanowa.
28 maja 1993 r. ordynariusz nowoutworzonej Diecezji Bielsko-Żywieckiej, bp Tadeusz Rakoczy, poświęcił w obecności generała Zakonu o. Lanfranco Serriniego kościół w Harmężach. Proboszczem był wówczas o. Florian Szczęch. Latem roku następnego rozpoczęto budowę podziemi klasztoru.
W 1995 roku doszło do porozumienia i podpisania umowy z Instytutem Świeckim Misjonarek Niepokalanej Ojca Kolbego o budowie w Harmężach przez ten Instytut Domu Pielgrzyma. Nieco później Instytut Misjonarek zakupił w Brzezince dom, w którym zamieszkały trzy Misjonarki.
8 października 1995 roku były więzień obozu KL Auschwitz Marian Kołodziej z Gdańska (nr 432), twórca wystawy “Klisze pamięci. Labirynty” wyraził zgodę na umieszczenie jej na stałe w Harmężach. Stało się to na prośbę ówczesnego prowincjała o. Zdzisława Gogoli.
28 maja 1999 roku na prośbę kard. Franciszka Macharskiego zostały przeniesione do Harmęż krzyże stawiane przy krzyżu papieskim na dawnym “Żwirowisku” przy obozie KL Auschwitz w Oświęcimiu. 303 krzyże różnej wielkości oraz drogę krzyżową ustawiono w ogrodzie klasztornym.
8 marca 2000 roku Prowincja przekazała Misjonarkom Niepokalanej Ojca Kolbego działkę (ok. 52 ary), na której został zbudowany ich Dom Pielgrzyma.
5 grudnia 2002 roku zakończono pracę przy pokrywaniu kostką brukową parkingów przy kościele i klasztorach franciszkanów i misjonarek oraz drogi dojazdowej do obiektów klasztornych. Fundusze na ten cel pochodziły z Oświęcimskiego Strategicznego Programu Rządowego.
Rok 2004 był bogaty w wydarzenia w Harmężach. Decyzją ówczesnego prowincjała o. Kazimierza Malinowskiego oraz zarządu Prowincji podjęto rozbudowę gościnnej części klasztoru, przygotowując ok. 50 miejsc noclegowych dla pielgrzymów i turystów. W dniach 14 do 19 czerwca 2004 roku w rozbudowanym klasztorze odbyła się II część Kapituły Prowincjalnej.
Najważniejszym wydarzeniem tego roku było Spotkanie Braterskie na wzór Kapituły generalnej z udziałem generała Zakonu, zarządu generalnego, prowincjałów i kustoszów, którzy zebrali się w Harmężach w dniu 1 września na zakończenie Międzynarodowego Kongresu Wychowawców, który obradował w Centrum Św. Maksymiliana w Harmężach w dniach 21-31- sierpnia. W dniach 2-4 września obradowało w Harmężach Definitorium Generalne Zakonu i CEO.
24 października Misjonarki Niepokalanej Ojca Kolbego obchodziły 10 rocznicę pobytu na ziemi oświęcimskiej.
28 maja 2004 r. w rocznicę osadzenia św. Maksymiliana w KL Auschwitz w kościele umieszczono Tablice Pamięci poświęcone kapłanom i osobom zakonnym zamordowanym w KL Auschwitz – Birkenau.
29 maja 2008 roku w czasie Kapituły Prowincjalnej bp Tadeusz Rakoczy poświęcił kaplicę “Matki Bożej zza drutów”, wykonaną według projektu pana Wiesława Wnętrzaka z Bielska Białej. Bp Tadeusz Rakoczy wydal dekret następujacej treści: “Na prośbę o. prowincjała Jarosława Zachariasza (…) po upewnieniu się o odpowiednim urządzeniu miejsca zgodnie z kan. 1224 KPK, ustanawiam kaplicę p.w. Matki Bożej zza drutów, jako Patronkę Rodzin Oświęcimskich w kościele Franciszkanów, p.w. Matki Bożej Niepokalanej w Harmężach. Ojców Franciszkanów, parafian i wszystkich pielgrzymów gromadzących się w kaplicy proszę o modlitwę w intencjach Biskupa Bielsko-Żywieckiego i całej Diecezji Bielsko- Żywieckiej. Wszystkich przybywających do tej kaplicy na modlitwę polecam Bożej Opiece i z serca błogosławię”.
opracowano w oparciu o relację o. Marka Hałambca OFMConv
